توضیحات مختصر و مهم در مورد ساز دف

در این مقاله سعی داریم به سوالات ذهنی شما در مورد آموزش دف نوازی پاسخ دهیم .

*کلمۀ دف به معنای کوبیدن است.

*دف سازی است کوبه ای متشکل از کمانه ای چوبی به عرض ۵ تا ۷ سانتی متر و به شکل دایره که یک دهانۀ آن با پوست یا طلق پوشیده می شود.

*در جدارۀ داخلی این کمانه حلقه هایی در دسته های چهارتایی نصب می گردد که در هنگام نواختن ساز، با برخورد به پوست و به یکدیگر اصواتی ویژه تولید می کنند.

*این ساز با انگشتان هر دو دست نواخته میشود.

*ساز در دست مخالف دست نوشتاری و کاربردی قرار میگیرد.

*وزن اصلی ساز روی یک دست است ودست دیگر بیشتر برقرار کنندۀ تعادل ساز است.

*دف در گذشته در مراسم عرفانی کاربرد داشته و امروزه هم به صورت تکی و هم برای همراهی سازهای دیگر در گروه های موسیقی بسیار استفاده می شود.

*از نوازندگان معروف این ساز می توان از بیژن کامکار، مسعود حبیبی، حسین رضایی نیا، رضا دربندی، مهران روز علیزاده و ……. نام برد.

——-سختی ها و دشواری های ساز———–

*سنگین بودن ساز به دلیل قرار گرفتن کل وزن ساز روی یک دست و اجرا و تمرین با همین حالت

*صدای بلند ساز که اگه جای تمرین مناسبی رو ندارید خیلی پیشرفت در این ساز سخت میشه!!!!

——-راحتی ها و لذت های ساز———–

*معمولا نسبت به سازهای دیگر زودتر به نتیجه ابتدایی و اجرایی هر چند مختصر میرسد.

*به خاطر شرایط صدایی خاص، ساز دف سازی هیجان انگیز و پر انرژی میباشد. ( به قول معروف برای دف زدن یا باید سرحال باشی یا با دف زدن سرحال میشی!!!!!).

سوالات اساسی هنرجویان و پاسخ به سوالات

در این قسمت به ۱۱ سوال پاسخ خواهیم داد.

۱* آیا برای آموزش دف شیوه آموزشی و نوشته شده ی خاصی وجود دارد؟

کتاب های زیادی برای آموزش دف وجود دارد. مانند:

کتاب شیوه دف نوازی آقای مسعود حبیبی ، کتاب آموزش دف بیژن کامکار، کتاب صد درس دف مجید وطنیان، کتاب آموزش دف مهران روز علیزاده

۲* آیا نواختن دف سخت است؟

هیچ سازی آسان یا سخت نیست و هر کدام سختی ها و آسانی های خود را دارد و برای نواختن هر کدام بایستی روزانه تمرین کنید.

خوب نواختن هر سازی به دو عامل زمان و تمرین نیاز دارد.

۳*آیا آموزش ساز دف برای من دیر نیست؟

آموختن موسیقی در هیچ سنی دیر نیست. بقول معروف ماهی را هر وقت از آب بگیرید تازه است!

۴* از چه موقع بایستی نسبت به خرید ساز دف اقدام کنم ؟

قبل از تهیه ساز حتما با مربی خود مشورت کنید. قبل از شروع جلسه اول دف را تهیه کنید چون ما بسیار مشتاقیم که شما هر چه سریع تر ساز دف را یاد بگیرید.

۵*در حال حاضر قیمت یک دف چقدر است و من به چه نوع سازی نیاز دارم؟

قیمت دف از ۱۰۰ هزار  تومان شروع و بر اساس کیفیت ساز مورد نظر تا ۵۰۰ هزار تومان پیش می رود.

** برای خرید ساز حتما با مربی خود مشورت کنید و نظر او را جویا شوید چون به قول معروف بالاخره مربی چند تا پیراهن بیشتر از شما در دف نوازی پاره کرده است.

۶* ویژگی های یک ساز ( دف ) خوب چیست؟

در مورد دف، تاب نداشتن کمانه ی ساز مهمترین مشخصه آن است.

۷* آیا کودکان نیز می توانند به یادگیری این ساز ( دف ) بپردازند؟

بلی از آنجا که ساز دف در سایز کوچک برای کودکان هم موجود است از سنین کم هم می توانند به فراگیری دف بپرداند.

۸* قبل یا همزمان با فراگیری دف چه درس های دیگری به من کمک می کند تا نواختن این ساز را بهتر بیاموزم؟

آموختن مبانی موسیقی (خصوصا وزن خوانی) به یادگیری شما کمک می کند.

همینطور گوش دادن به آثار صوتی که شامل تکنوازی یا گروه نوازی دف و دف باشد و خواندن کتاب های مربوط به موسیقی نیز موثر است.

۹* چه مدت زمانی طول می کشد تا من بتوانم این ساز را در حد قابل قبولی بنوازم؟

دوره مقدماتی حدودا هفت ماه طول می کشد. البته این زمان بسته به زمان تمرین هر هنرجو متفاوت است. برای دوره متوسطه تا عالی حدود یکسال و نیم تا دوسال در نظر بگیرید(البته با تمرین و پیگیری مرتب).

۱۰*  شیوه آموزش برای ساز چگونه است؟ آیا در طی دوره آموزشی ناگهان درس ها سخت می شود؟

شیوه آموزشی برای همه سازها به تدریج و از آسان به دشوار و به صورت پله پله می باشد.

در صورت تمرین مرتب روزانه و فراگیری کامل درس ها ، درس های جدید بسیار ساده خواهند بود.
قیمت دف ارزان | مشخصات دف خوب | بهترین مارک دف | خرید دف | فروش دف | کارگاه ساخت دف | قیمت دف | بهترین مدل دف | آموزش ساخت دف | جنس پوست دف | توضیحات مختصر و مهم در مورد ساز دف | ساز دف

آموزش کاخن زدن

خرید کاخن | فروش کاخن | کارگاه ساخت کاخن | قیمت کاخن | بهترین مدل کاخن | آموزش ساخت کاخن | جنس پوست کاخن | فیلم آموزش کاخن | آموزش کاخن زدن | آموزش گام به گام کاخن | آموزش کاخن مبتدی | دانلود رایگان کتاب آموزش کاخن

آموزش دف زدن

آموزش دف زدن | دف نوازی استاد بابک خواجه نوری | فیلم آموزش دف | کتاب آموزش دف | ریتم های دف | آموزش آنلاین دف | آموزش ریتم ۴/۴ دف | اصول دف زدن | نحوه ی در دست گرفتن دف | تکنیک ریز در دف | آموزش ریز زدن دف | کلاس آموزش دف

دف نوازی استاد بابک خواجه نوری

آموزش دف زدن | دف نوازی استاد بابک خواجه نوری | فیلم آموزش دف | کتاب آموزش دف | ریتم های دف | آموزش آنلاین دف | آموزش ریتم ۴/۴ دف | اصول دف زدن | نحوه ی در دست گرفتن دف | تکنیک ریز در دف | آموزش ریز زدن دف | کلاس آموزش دف

[av_textblock size=” font_color=” color=”]

کتاب آموزش دایره نوازی

[/av_textblock]

[av_textblock size=” font_color=” color=”]

فیلم آموزش دایره نوازی

[/av_textblock]

فیلم آموزش کاخن

خرید کاخن | فروش کاخن | کارگاه ساخت کاخن | قیمت کاخن | بهترین مدل کاخن | آموزش ساخت کاخن | جنس پوست کاخن | فیلم آموزش کاخن | آموزش کاخن زدن | آموزش گام به گام کاخن | آموزش کاخن مبتدی | دانلود رایگان کتاب آموزش کاخن

فیلم آموزش دف

آموزش دف زدن | دف نوازی استاد بابک خواجه نوری | فیلم آموزش دف | کتاب آموزش دف | ریتم های دف | آموزش آنلاین دف | آموزش ریتم ۴/۴ دف | اصول دف زدن | نحوه ی در دست گرفتن دف | تکنیک ریز در دف | آموزش ریز زدن دف | کلاس آموزش دف

کتاب آموزش دف

آموزش دف زدن | دف نوازی استاد بابک خواجه نوری | فیلم آموزش دف | کتاب آموزش دف | ریتم های دف | آموزش آنلاین دف | آموزش ریتم ۴/۴ دف | اصول دف زدن | نحوه ی در دست گرفتن دف | تکنیک ریز در دف | آموزش ریز زدن دف | کلاس آموزش دف

کتاب آموزش کاخن

کاخون چیست | کاخن چگونه ساخته میشود | کاخن چی بخریم | کاخن چیه | آموزش کاخن جلسه دوم | کاخن دی جی | آموزش کاخن جلسه اول | کاخن جدید | آموزش آنلاین کاخن | ریتم های کاخن | ساز کاخن | کتاب آموزش کاخن

[av_textblock size=” font_color=” color=”]

ساز دایره زنگی

دایره زنگی نام سازی است از خانواده آلات موسیقی کوبه ای . ساختمان این ساز با تفاوتهایی شبیه دایره است . سازی است از خانواده آلات موسیقی کوبه ای .ساختمان این ساز با تفاوت هایی شبیه دایره است. قاب یا دوره یا چنبر دایره زنگی که کوچکتر از دایره یا دف است به جای حلقه ها یا پولکها یا زنگوله هایی که به جدار داخلی دوره یا قاب دایره نصب می کنند بر بدنه یا دوره دایره زنگی ، شکافهایی تعبیه کردند که در هر شکاف دو صفحه گرد فلزی کوچک موسوم به تال یا زنگ قرار دادندسوراخی در دوره دایره زنگی موجود است که نوازنده انگشت شست دست چپ خود را درون آن می کند تا تسلط بیشتری برای نگهداری ساز داشته باشد. نواختن این ساز هنوز هم در بزمها و جشنها و ارکستر های ایرانی و در بعضی موارد در ارکستر سمفونیک و ارکستر جاز متداول است.
[/av_textblock]

[av_gallery ids=’487,488,489,490,491,492,493,494,495,496,497,498,499,500,501,503′ style=’thumbnails’ preview_size=’portfolio’ crop_big_preview_thumbnail=’avia-gallery-big-crop-thumb’ thumb_size=’portfolio’ columns=’5′ imagelink=’lightbox’ lazyload=’avia_lazyload’]

[av_textblock size=” font_color=” color=”]

ساز دایره

دایره، یکی از سازهای کوبه‌ای است. این ساز، شبیه دف است و تفاوت این دو در آن است که دف، معمولاً دارای زنجیرهای کوچکی است که به دیواره چوبین آن نصب شده، همچنین دایره از دف کوچک‌تر است. این خصوصیات صدای این دو را متفاوت می‌کند.

دایره غیر از ایران در کشورهایی همچون افغانستان، آذربایجان، ازبکستان، تاجیکستان و نواحی اویغورنشین چین رواج دارد. دایره ساری شهری است.
«دایره» از جمله سازهای کوبه ای است که در اندازه های مختلفی ساخته شده و حداکثر قطر آن به 50 سانتی متر می رسد. از یک طوق چوبی باریک تشکیل شده که یک طرف آن را پوست کشیده اند. جنس پوست دایره از پوست آهو ، بز یا بره می باشد. به وسیله انگشتان دو دست نواخته می شود. در بیرجند بعضی از دایره ها دوازده ترک می باشند و به صورت دوازده ضلعی ساخته می شوند. این دایره فقط دارای شکلی متفاوتند و از نظر صدا یا شیوه نواختن هیچ تفاوتی با سایر دایره ها ندارند.
این ساز با ابعاد و اندازه های مختلف و تکنیک نوازندگی متنوع در اکثر مناطق اجرا می شود. گاهی نوازنده در حالت نشسته دایره را بر روی زمین گذاشته و آن را به پای خود تکیه داده و شروع به نواختن می کند. برخی از نوازندگان نیز مانند دف ، دایره می نوازند.
در یکی از روستاهای کولی نشین کرمان به نام «ده نو» بر روی پوست دایره به صورت ضربدری روده گوسفند می کشند تا در هنگام نواختن ، پوست صدایی ترکیبی شبیه به درام را ایجاد کند. در روستای سی ریز زرند نیز ، رقص چوب بازی (چوچاپ) را به جای دهل و نقاره با دایره انجام می دهند.
دراویش و زرتشتیان کرمان نیز از نوعی دایره به نام دپ استفاده می کنند اما شیوه نواختن در میان این دو گروه متفاوت است به این صورت که زرتشتیان این ساز را با انگشت نواخته و از آن در مراسمی چون جشن تیرگان ، مهرگان و سده استفاده کرده و اشعاری به زبان پارسی دری همراه آن می خوانند. اما دراویش نعمت اللهی دپ را با یک دست گرفته و با دست دیگر به صورت آزاد ، به تمام نواحی پوست و حتی کمانه چوبی آن ضربه وارد می کنند.
چندی پیش دف کردستان جایگزین دپ شد اما هم اکنون اکثر نوازندگان خانقاه به دپ نوازی اصیل خود روی آوردند و از دف کمتر استفاده می کنند.
به ساز دایره در ابعاد بزرگتر ، «دف» می گویند. این تفاوت ، اندازه صدای دو ساز را نیز متفاوت می کند و در واقع دف نسبت به دایره از صدای بم تری برخوردار است.
دف از کلمه عبری «تف» به معنی زدن و کوبیدن گرفته شده است. این کلمه در زبان سومری «دوب» و در زبان اکدی «دوپو» یا «توپو» خوانده می شد. سپس به زبان آرامی وارد و تبدیل به «دوپ» شد و در عربی به «دُف» و سپس به «دَف» تغییر نام پیدا کرد.
[/av_textblock]

[av_gallery ids=’513,514,515,516,517,518,519,520,521,522,523,524,525′ style=’thumbnails’ preview_size=’portfolio’ crop_big_preview_thumbnail=’avia-gallery-big-crop-thumb’ thumb_size=’portfolio’ columns=’5′ imagelink=’lightbox’ lazyload=’avia_lazyload’]

[av_textblock size=” font_color=” color=”]

ساز بونگوس (Bongos)

بونگوس (به زبان اسپانيايي بونگو bongo) يك ساز پركاشن آفريقايي-كوبايي است كه از يك جفت درام كوچك با انتهاي باز در دو اندازه متفاوت تشكيل شده است. در زبان اسپانيايي درام بزرگتر همبرا (hembra) به معناي مؤنث و درام كوچكتر ماچو (macho) به معناي مذكر است. با كونگا (conga) يا توبادورا (tumbadora) و به ميزان كمتر باتا درام (bata drum) بونگوس در درام‌هاي دستي كوبايي بسيار رايج هستند و ژانرهايي همانند سون كوبايي (Cubanson)، سالسا (salsa) و جز آفريقايي-كوبايي (Afro-Cuban jazz) است.

اغلب كلمه بونگو به اشتباه براي توصيف انواع مختلف درامزهاي دستي شامل كنگاس و دجمبس مورد استفاده قرار مي‌گيرد ولي بنگوها بطور خاص يك جفت درامز كوچك هستند كه يكي كوچك‌تر از ديگري است كه از كنار به يكديگر متصل شده‌اند. اين سازها معمولا با دست‌ها نواخته مي‌شوند ولي با استفاده از استيك‌ها صدايي متفاوت ايجاد مي‌شود. بطور سنتي اين سازها از چوب و پوست‌هاي دباغي نشده ساخته مي‌شوند، ولي انواع مختلف مواد طبيعي و مصنوعي نيز مي‌توانند مورد استفاده قرار بگيرند.

هيچكس نمي‌تواند دقيقاً منشاء اين نوع درام را مشخص كند. در سراسر آفريقا سنت‌ها و سبك‌هاي مختلف موسيقيايي بونگوهايي در شكل‌ها و مواد مختلف مي‌نوازند. بونگوهاي سراميكي به طرف شمال و شرق در خاورميانه و آسيا گسترش يافتند در حاليكه بونگوهاي چوبي با تجارت برده وارد غرب شدند. بردگاني كه به كوبا و ديگر نقاط كارائيب رسيدند به شدت به بونگوها علاقه‌مند بودند، بنابراين اين ساز نقش مهمي در موسيقي آن نقاط داشت. كوبائي‌ها بعدها سخت افزار كوك را اختراع كردند كه روي بسياري از بنگوهاي مدرن متداول است.
در اويل نيمه قرن بيستم، ريتم هاي آفريقايي-كوبايي تأثير قوي روي موسيقي رايج رقص و جز در سراسر دنيا داشتند. اين امر سبب ورود بنگوها به واژگان فرهنگي از بيت نيكس تا مامبو تا احياي حال حاضر موسيقي فولكوريك كوبايي شد.

ساز بونگو بخشي از فرهنگ موسيقي آمريكاي جنوبي است كه ريشه در آفريقا دارد. اين ساز توسط بردگان آفريقايي كه سه درام به نام درام‌هاي بونكو در وطنشان كامرون و نيجريه مي‌نواختند به جهانیان معرفی شد. آباكوا يكي از انجمن‌هاي مخفي مردان آفريقايي- كوبايي از درام‎هاي بونكو استفاده می‌کرد. اعتقاد بر اين است كه اين بونكوها، خلق و نواختن بونگوها را در امريكاي جنوبي تحت تأثير قرار داد. بونكوها هنوز در كوبا توسط آباكوا نواخته مي‌شوند و لازم به ذكر نيست كه بسيار شبيه بونگوس هستند.

صداي بونگو زير و بمي بالا را انتقال مي‌دهد و همانطور كه ذكر شد يك بيت سريع و نه ناگهاني را بكار مي گيرد. درام‌ها در بين زانوهاي نوازنده قرار داده شده و همبرا (hembra) معمولاً در سمت راست قرار مي‌گيرد. كوك بونگو به روش‌هاي مختلفي با براش‌ها، استيك‌ها، كف دست‌ها يا انگشتان ايجاد مي‌شود. در واقع روي ريتم بونگو قوياً در موسيقي آمريكاي لاتين تأكيد شده است چرا كه اين ساز به شدت در رقص‌هايي همانند كنگا (conga)، مامبو (mambo) و سالسا (salsa) استفاده مي‌شود.
[/av_textblock]

[av_gallery ids=’558,559,560,561,562,563,564,565,566,567,568,569,570,571,572,574,575,576,577′ style=’thumbnails’ preview_size=’portfolio’ crop_big_preview_thumbnail=’avia-gallery-big-crop-thumb’ thumb_size=’portfolio’ columns=’5′ imagelink=’lightbox’ lazyload=’avia_lazyload’]

[av_textblock size=” font_color=” color=”]

بانگو (Bongo)

همانطور که از نامش می توان حدس زد با یک ساز آفریقایی-کوبایی طرف هستیم. این ساز متشکل از یک جفت طبل با اندازه های متفاوت است. در اسپانیا به طبل بزرگتر hembra (زن) و به طبل کوچکتر macho (مرد) گفته می شود. بانگو یکی از محبوب ترین سازهای کوبه ای در ژانر سان کوبایی، سالسا و جاز آفریقایی-کوبایی است. این ساز امروزه در تمامی سبک های موسیقی یافت می شود و گفتنی است که در ایران به آن بانگو یا بینگو گفته می شود. بانگو یک ساز تکنیکی است و مطالعه و تمرین نقش مهمی در نواختن آن دارد. البته یادگیری اش به اندازۀ کنگا دشوار نیست؛ بنابراین هر کسی در حد خود می تواند از صدای زیبایش بهره بگیرد. در نواختن بانگو معمولاً از نوک انگشتان استفاده می شود و کمتر دست به کار می رود. عبارت Buena Vista Social Club را در اینترنت جستجو کنید تا از نزدیک با صدای بانگو آشنا شوید.

بانگو زاده کوبا است و همواره در موسیقی سان ، در میانه ی سال های ۱۸۰۰ ، بکار برده شده است .
سبک سان ، ترکیبی از موسیقی آفریقایی و اسپانیایی برگرفته از بخش شرقی کوباست . امروزه بانگو یکی از نامی ترین سازهای کوبه ای لاتین به شمار میرود و می توان صدای آن را در همی سبک های موسیقی پیدا کرد . ضمنا این ساز در ایران به نام بینگو و بانگو معروف است.
[/av_textblock]

[av_gallery ids=’545,546,547,548,549,550,551,552,553,554,555′ style=’thumbnails’ preview_size=’portfolio’ crop_big_preview_thumbnail=’avia-gallery-big-crop-thumb’ thumb_size=’portfolio’ columns=’5′ imagelink=’lightbox’ lazyload=’avia_lazyload’]

[av_textblock size=” font_color=” color=”]

ساز کنگا (Conga)

کنگا از چوب یا فایبرگلاس ساخته شده و ظاهری بلند و شبیه بشکه دارد و بیشتر در سبک آفریقایی-کوبایی از آن استفاده می شود؛ ولی در سایر فرم های موسیقی لاتین نیز کاربردهای فراوانی دارد. این ساز هم در حالت نشسته قابل نواختن است و هم به کمک استند می توان در حالت ایستاده از آن استفاده کرد. تنوع استفاده از این ساز در انواع سبک های موسیقی باعث شده تا هر کشوری با توجه به فرهنگ زبانی خود نامی بر آن بگذارد مثلاً در کوبا که منشأ اصلی این ساز به شما می رود نامش توبادوراس است.

ساز کنگا تا میزان زیادی ، رایج ترین ساز دستی کاربردی در موسیقی مردمی به شمار می آید . ریشه کنگا از کنگوی آفریقا است ، اما ساز خمره ای شکلی که پیش از این می دیدید در واقع سازی کوبایی که از دل نواهای محلی و بومی بیرون آمده ، کنگاها را میتوان در موسیقی جاز ، راک ، بلوز ، آراندبی ، و ورگا دید .کنگا در واقع در برگیرنده سه ساز است : کوینتو ، سی گاندو یا کنگا و تومبا یا تومبادورا (اگر کنگا چهار تیکه باشد کوچکترین خانواده کنگا “ری کوینتو” نام دارد) . ضمنا به کل این ساز در ایران تومبا میگویند.

بر خلاف ظاهر سادۀ کنگا، تولید صدای واقعی و زیبا از آن نیازمند مهارت بالایی است. در واقع نواختن درستش نیازمند تکنیک است. پیشنهاد می کنیم به آهنگ هایی که Giovanni Hidalgo نواخته گوش بدهید تا جنس صدا و نوع نوازندگی این ساز را بهتر درک کنید.
[/av_textblock]

[av_gallery ids=’527,528,529,530,531,532,533,534,535,536,537,538,539,540,541,542′ style=’thumbnails’ preview_size=’portfolio’ crop_big_preview_thumbnail=’avia-gallery-big-crop-thumb’ thumb_size=’portfolio’ columns=’5′ imagelink=’lightbox’ lazyload=’avia_lazyload’]

[av_textblock size=” font_color=” color=”]

ساز تام تام

تام-تام یک آلت موسیقی کوبه‌ای است که از آن در ارکستر موسیقی کلاسیک استفاده می‌شود. نام این ساز در زبان چینی « گُنگ » که به معنای سنجی است که به وسیله یک چکش به صدا در می‌آید. این ساز در اواخر قرن بیستم به ارکستر موسیقی غربی وارد شد.
همراه با تيمپانی و باس درام تام تام در گروه سازهای پركاشن، باس قرار می‌گیرد. ساز تام-تام اغلب با گنگ اشتباه گرفته مي‌شود، ولی شماری اختلافات جزئی مابين ساختار و صدای دو ساز وجود دارد: ساز تام-تام يك ديسك نسبتاً مسطح است و برخلاف گنگ هيچ دستگیره‌ای‌ در مركز ندارد. علاوه بر اين، ساز تام-تام هيچ زير و بمی خاصی ندارد، اگرچه زير و بمي تام-تام‌های با اندازه‌های مختلف مطمئناً تغيير میكند.

در اركستر سمفونی های سبك غربی ساز تام تام تنها از اواخر قرن 18ام مورد استفاده قرار گفته‌اند. در قرن 19ام آهنگسازان رمانتيك از ساز تام-تام مكرراً استفاده كردند، بنابراين به عنوان ساز اركستری در آغاز قرن بيستم تثبيت شد. در موسيقی دوران اخير اين ساز همچنين به عنوان سازی تكنوازی مورد استفاده قرار گرفته است. ساز تام تام با انواع مختلف مالت‌ها نواخته میشود و با توجه به مالت مورد استفاده و تكنيك نواختن ساز تام-تام، رنگ صدايی از تيره تا باشكوه پیدا می‌کند.

ساختار ساز تام تام (Tam-tam):
ساز تام-تام يك ديسك دايره‌اي و كمي محدب است. لبه باريك به سمت بالا و در جهت تحدب برگشته است. ساز از صفحه برنزي چكش‌كاري شده يا برنز ريخته‌گري شده با استفاده از يك آلياژ خاص ساخته شده است. سازهاي با بالاترين كيفيت از كشورهايي مي‌آيند كه تام-تام از آنها نشأت گرفته‌اند: کشورهایی از قبیل چين، ژاپن، ميانمار، جاوا و غيره. كه براي آويختن اين ساز دو سوراخ در لبه كه از آنها ريسمان چندلا يا سيم عبور داده مي‌شود وجود دارد. اين سوراخ‌ها بايد در جاهايي ایجاد شوند که امکان ارتعاش آن‌ها وجود ندارد.

ساز تام-تام با برنز ريخته‌گري شده، كه بيشتر براي نواختن در اركستر مورد استفاده قرار مي‌گيرد، فركانس پايه نسبتاً بزرگ‌تري نسبت به جرمش دارد، براي جبران اين امر و براي دستيابي به صداي تام-تام كه براي اركستر لازم است، باید ساز تام-تام در اندازه‌ی مشخصي وجود داشته باشد (در حدود 70 سانتي‌متر). برای این منظور، يك يا دو ساز تام-تام روي يك استند فلزي يا آلومينيومي آويخته مي‌شوند كه معمولاً اين استند روي چرخ‌ها قرار مي‌گيرد.
مالت‌ها در ساز تام تام (Tam-tam):
براي تام-تام از مالت‌هاي خاصي استفاده مي‌شود، که ساختار این مالت‌ها به شرح زیر هستند:
جنس سر مالت‌ها در ساز تام-تام (Tam-tam):

مواد: نمد سخت، چوب، فلز

قطر: تقريباً 6 تا 15 سانتي‌متر
[/av_textblock]

[av_textblock size=” font_color=” color=”]

هنگ درام

ساز هنگ یا هنگ‌درام، نوعی ساز کوبه‌ای در طبقهٔ خودصداها است، که برای اولین بار در سال ۲۰۰۰ توسط فلیکس رونِر و سابینا شِرر در شهر برن در کشور سوئیس ساخته شد. سازندگان نامِ «هنگ» را برای این ساز انتخاب کرده‌اند و نسبت به استفاده از اسم «هنگ‌درام» در زبان انگلیسی ابراز نارضایتی کرده‌اند.

تاریخچه و معرفی اولیه هانگ

هنگ آلت موسیقی ست که در دسته “Idiophoic”ها یا همان “خودصداها” تقسیم‌بندی می‌شود یا به‌طور واضح تر ساز هنگ درام ساز کوبه‌ای و ملودیک می‌باشد. اسم کمپانی این دو شخص “PANART” بود که همچنان تولیدات خاصی به غیر از هنگدرام در برنامه کاری خود دارد. البته لازم به ذکراست که این نام نه چندان با مسمی مورد انتقاد و تعجب خیلی از تولیدکنندگان و سازندگان هنگ درام قرار گرفت.

الگو و الهام اصلی برای ساخت ساز هنگ

گفته می‌شود قبل از ابداع ساز هنگ درام، سازهای دیگری به نام SteelPan با بدنه کاملاً فلزی و ساختار ابتدایی حدود ۱۷۰۰ میلادی در آفریقا و آمریکای جنوبی و بعد از آن از گالن‌های فلزی (گالن‌هایی با ظرفیت ۵۵ گالن) خالی ساخته شده که در جشن‌ها و مراسم طرفداران پر و پا قرصی داشته‌است و به نوازندگان آن ” پن ایست ” (Panists) گفته می‌شود.

اجزا ساز هنگ درام
ساز هنگ از دو قسمت کاملاً جداگانه فلزی ساخته شده. قوس بالایی و پایینی. قوسِ بالایی که نت‌ها بر روی این قوس چیده شده و به آن “طرفِ دینگ” (Ding Side) گفته می‌شود. طرف دیگر قوس زیرین می‌باشد که دارای یک سوراخ بزرگ در مرکز آن است، این قسمت را گو (Gu Side) می‌نامند.

نت اصلی ساز هنگ درام یا دینگ

نت اصلی ساز هنگ درام یا «دینگ»، پایین‌ترین نت از نظر اکتاو صدایی یا به عبارتی بم‌ترین صدا را تولید می‌کند؛ که معمولاً ارتباطی با ساختار گام یا همان Scale (ساختار نت‌ها) ندارد؛ و دیده شده‌است که با مجموعه نت‌های ثابت برای دو ساز مختلف، دینگ با نت متفاوتی ساخته می‌شود. در روش نوشتاری نت‌ها، نت دینگ با یک علامت از باقی نت‌ها جدا می‌شود. مثلاً

D / A C D E F G A

این مثال نشان می‌دهد که، نت اصلی یا همان دینگ شامل نت D یا در فارسی «ر» RE می‌باشد.

نت‌های ساز هنگ درام

هر نت بر روی ساز هنگ درام دارای فضای مشخصی است که به آن Tone Field هم گفته می‌شود. معمولاً به فرم دایره یا بیضی ست. تحقیقات جدید در زمینهٔ فرم نت‌ها این را نشان می‌دهد که فرم بیضی برای Tone Field نت‌های هنگ درام، نتیجه بهتری در زمینه انتشار، حجم و پایداری صدا ی هنگدرام ایجاد می‌کند. همچنین امکان بیشتری در ایجاد افکت‌های صوتی را فراهم می‌کند؛ که در این موارد بیشتر توضیح خواهیم داد. بدست آوردن اندازه صحیح تن فیلدها برای ایجاد آن روی بدنه ساز بسیار دقیق و حساس است و هر سانتی‌متر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

کوک کردن نت‌های ساز
مهمترین و پیچیده‌ترین مرحله بعد از ساخت ساز هنگ درام کوک نت هاست. به‌طور کلی بیش ۶۵ درصد از مجموعه تلاش در ساخت و تولید ساز هنگدرام به مرحله کوک کردن مربوط می‌شود و این درصد بالا حاکی از اهمیت این مرحله است.

تعداد نت‌ها در ساز هنگ-درام

در نسخه‌های نرمال ساز هنگ درام و هپی درام، صفحه بالایی دارای یک نت دینگ و ۷ نت دیگر در روی بدنه قوس بالایی است؛ ولی امروزه سازندگان با تغییراتی در تعداد نت‌ها روی بدنه تعداد نت‌ها را به هم ۱۳ رسانده‌اند. البته لازم است ذکر شود بالا رفتن تعداد نت‌ها طبیعتاً برای نوازندگان هنگ امکان مثبتی است ولی به دلیل محدودیت فضای روی ساز نت‌های هنگ درام، زیر تر و به اکتاوهای بالاتر هدایت خواهند شد.
گام‌ها در ساز هانگ و هپی درام از آنجایی که شناخت گام‌ها و خواص هر گام مبحث گسترده و قابل بررسی بیشتر و تخصصی است، این را در نظر داشته باشید که گام هر ساز الگوی انتخاب و چیدمان هر نت را روی هنگ درام تشکیل می‌دهد.

مثال: یکی از پر کاربردترین گام‌های موسیقی گام می مینور است. به الگوی زیر:

W به معنی یک پرده کامل

H به معنی نیم پرده است.
W H W W H (W+H) H

E F# G A B C D#

ولی در ساز هنگ درام به جای نت‌های بالا از نت‌های E/ A, B, C, D, E, F#, A ساخته می‌شود. این تغییر گاهی به دلیل محدودیت در ساخت و گاهی به دلیل افزایش بازده صوتی و دلنشینی بیشتر است.
[/av_textblock]

[av_gallery ids=’579,580,581,582,583,584,585,586,587,588,589,590,591,592,593,594′ style=’thumbnails’ preview_size=’portfolio’ crop_big_preview_thumbnail=’avia-gallery-big-crop-thumb’ thumb_size=’portfolio’ columns=’5′ imagelink=’lightbox’ lazyload=’avia_lazyload’]

[av_textblock size=” font_color=” color=”]

آشنایی با انواع ساز‌های کوبه‌ ای

ساز‌های کوبه‌ ای یا ممبرافون به ساز‌هایی گفته می‌شود که تولید صدا در آن‌ها در اثر ضربه‌ دست یا چوب انجام می‌شود. سازهای کوبه ای انواع مختلفی دارند و بسیار متنوع هستند.
ساز‌های کوبه‌ ای یا ممبرافون هم در موسیقی ملی ایرانی و موسیقی نواحی ایران و هم در موسیقی غربی کاربرد فراوان دارند. در برخی از آن‌ها دو طرف ساز پوست کشیده شده است و برخی دیگر یک طرف پوست هستند. با ما همراه باشید تا با انواع ساز‌های کوبه‌ ای بر اساس منطقه آشنا شوید.

انواع ساز‌های کوبه‌ ای موسیقی ملی ایران
۱. تمبک

تمبک یک ساز کوبه‌ای است که به آن ضرب یا تنبک هم می‌گویند. این ساز از اجزایی با نام‌های دهانه‌ی بزرگ، تنه، دهانه‌ی کوچک، نفیر و پوست تشکیل شده است. در ساخت ساز از چوب درخت گردو، افرا یا توت استفاده می‌کنند. تمبک‌ها را در اندازه‌های مختلف می‌سازند. معمولا اندازه‌ی تمبکی که در ارکستر به کار می‌رود بزرگتر و تمبک‌های مورد استفاده در تک نوازی‌ها کوچک‌تر است. پوست تمبک تک نوازی به علت حجم کوچک‌تر آن نازک‌تر و برای تمبک ارکستر از پوست ضخیم‌تر، کهنه و عمل آمده‌ی بز یا میش استفاده می‌شود که باید در تمام نقاطش دارای قطر یکسان باشد. پوست تمبک را با چسب یا سریش بر روی لبه‌ی بیرونی دهانه‌ی بزرگ می‌چسبانند.

برای نت نویسی تمبک از خط حامل سه خطی استفاده می‌شود.

۲. دف – دایره – دایره زنگی
یکی دیگر از ساز‌های کوبه‌ ای پر کاربرد در انواع موسیقی‌ها، ساز دف است. در ساخت آن از چوب، پوست و فلز استفاده می‌شود. این ساز دارای بدنه‌ی دایره‌ای شکل با قطر دهانه‌ی حدود ۶۰ سانتی متر است. در طول جدار داخلی کمانه، در فواصل معین حلقه‌هایی فلزی نصب شده و بر یک طرف دهانه پوست کشیده شده است. برای نواختن، این ساز را به طور عمودی و کمی مایل به سمت چپ بدن با دو دست می‌گیرند و با انگشت‌های هر دو دست به سطح پوست ضربه می‌زنند. بیشتر وزن دف بر روی دست چپ قرار می‌گیرد و با فشردن انگشت شست دست راست بر روی کمانه سنگینی ساز را متعادل می‌سازند. دف علاوه بر استفاده در آیین‌های خاص عرفانی، در همراهی با ساز‌های دیگر و گروه نوازی هم کاربرد بسیار دارد.
نت نویسی معمول ساز دف به کمک حامل چهار خطی انجام می‌شود.

انواع سازهای هم خانواده‌ دف عبارتند از :

دایره: نوع کوچکتر و مجلسی دف با همان ویژگی‌هاست.
دایره زنگی: این ساز از کمانه‌ی چوبی دایره شکلی به قطر تقریبی ۲۵ سامتی متر و عرض تقریبی ۵ سانتی متر تشکیل شده است و در یک طرف دهانه‌ی آن پوست چهارپایان یا نوعی پلاستیک کشیده شده است. در طول جدار کمانه و در فواصل نزدیک شکاف‌هایی ایجاد شده که داخل آنها سنج‌های مضاعف کوچکی نصب شده است. صدای دایره زنگی از ضربه‌ای که با دست راست بر پوست وارد می‌شود و نیز از برخورد سنج‌ها به یکدیگر حاصل می‌شود.

ساز‌های کوبه‌ ای موسیقی نواحی ایران
۱. دهل سیستان

دهل سیستان یک پوست صدای دو طرفه است، یعنی هر دو طرف ساز آن پوست کشیده شده است. اجزای تشکیل دهنده‌ی آن عبارتند از: بدنه، پوست و چوب. دهل به کمک چوب نواخته می‌شود. به طور کلی همه‌ی دهل‌ها بدنه‌ای استوانه‌ای دارند که بر دو سر آن‌ها پوست کشیده می‌شود. ارتفاع این بدنه در نواحی مختلف متفاوت است، اما در مجموع می‌توان گفت که دهل‌ها بدنه‌ای نسبتا بلند یا نسبتا کوتاه دارند.
امروزه از دهل سیستان فقط در مجالس عروسی و شادمانی و گاه در مراسم کشتی محلی نواخته می‌شود و ساز همراهی کننده‌ی آن سرنا است.

۲. دهل خراسان

دهل خراسان نیز یک پوست صدای دو طرفه است که با چوب نواخته می‌شود. دهل از بدنه، پوست، چوب یا مضراب، ترکه، طوقه و طناب تشکیل شده است. نوازنده‌ی دهل خراسان چوب دهل را در دست راست و ترکه را در میان انگشت‌های دست چپ می‌گیرد. صدای برخورد چوب دهل به پوست سمت راست قوی و پر حجم و بم است و صدای برخورد ترکه به پوست سمت چپ تیز و نافذ و زیر است. دهل خراسان در مجالس عروسی و شادی و در اجرای مقام‌های اصلی منطقه کاربرد دارد و با ساز سرنا همراه می‌شود.

۳. دمام بوشهر

دمام بوشهر یک پوست صدای دو طرفه است که دارای یک بدنه‌ی استوانه‌ای است و با چوب و دست نواخته می‌شود. اجزای تشکیل دهنده‌ی آن عبارتند از بدنه، پوست، چمبره یا طوقه، چوب یا گرز و طناب. دمام بوشهر معمولا در سه اندازه‌ی مختلف با سه کارکرد مختلف ساخته می‌شود.

نوع اول دمام معمولی است که تعدادشان در گروه معمولا چهار عدد است.
نوع دوم دمام غمبر است که می‌تواند اندازه‌ی دمام معمولی یا بزرگتر از آن باشد. در کنار چهار دمام معمولی از دو دمام غمبر استفاده می‌شود.
نوع سوم، دمام اِشکون است که از دو نوع قبلی کوچک‌تر و تعداد آن معمولا یک عدد است.

در چند دهه‌ی اخیر از دمام در مراسم سوگواری ماه محرم در کنار سنج و بوق استفاده می‌کردند و امروزه کاربرد‌های مختلفی دارد و در مراسمی مانند مراسم یزله و همراهی با نی انبان و نی جفتی استفاده می‌شود.

۴. دُکُّر یا یا دهلک بلوچستان

دکر یا دهلک یک پوست صدای دو طرفه است که دارای بدنه‌ی استوانه‌ای نسبتا بلند است و فقط با دست نواخته می‌شود. اجزای تشکیل دهنده‌ی این ساز بدنه، پوست و طناب است. این ساز در همه‌ی مناطق بلوچستان از شمال تا جنوب متدوال است و از آن در گروه‌های موسیقی بلوچی به ویژه در اجرای ترانه‌های شاد بلوچی در مجالس عروسی و شادی استفاده می‌کنند.

۵. (دِسَرکوتِن) مازندران مرکزی

نقاره از پوست صدا‌های یک طرفه‌ی مضاعف است که با چوب نواخته می‌شود. دسرکوتن از دو طبل تخم مرغی یا گلدانی با تَه بسته، با دو اندازه‌ی مختلف تشکیل شده است. طبل بزرگتر دارای صدای بم‌تر و طبل کوچک صدای زیرتری دارد. اجزای تشکیل دهنده‌ی آن عبارتند از بدنه، پوست، بند‌های در بدنه و چوب (مضراب). مهم‌ترین کاربرد نقاره‌ی مازندران در مجالس عروسی و شادی است و در مراسم کشتی سنتی مازندران همراه سرنا نواخته می‌شود. از این ساز در قدیم در نقاره خانه استفاده می‌کردند.

۶. نقاره‌ی نقاره خانه

آیین نقاره کوبی از قبل از اسلام در ایران رواج یافت و همچنان هم ادامه دارد. امروزه مهم‌ترین نقاره کوبی را در نقاره خانه‌ی آستان قدس رضوی داریم. نقاره‌های این نقاره خانه در چهار نوع چاشنی، تخم مرغی، گَوُرگه و طبل ساده وجود دارند. در مراسم نقاره زنی، گاه به تنهایی و گاه همراه با کرنا نواخته‌ی شوند. از این ساز به جز در روز‌های سوگواری مذهبی و ماه‌های محرم و صفر، هر روز در دو نوبت و هر نوبت بیست دقیقه نواخته می‌شوند.

انواع ساز‌های کوبه‌ ای غربی
۱. کاخن

کاخن یا کاخون یک ساز کوبه‌ای به صورت یک جعبه یا صندوق است که نوازنده برای نواختن روی آن می‌نشیند و با ضربات کف دست و انگشتان، ساز را به صدا در می‌آورد. کاخن یک واژه‌ی اسپانیایی به معنی جعبه، صندوق و صندوقچه است.
درون ساز سیم‌هایی از جنس سیم‌های ساز گیتار قرار داده شده است تا هنگام ضربه به صدا در آیند. از کاخن برای نگه داشتن ریتم در اکثر سبک‌های موسیقی استفاده می‌کنند.

۲. تمپو

تمپو یک پوست صدای یک طرفه است که طرف دیگری که پوست ندارد باز است. تمپو یک ساز کوبه‌ای غیر ایرانی است، ولی در مناطق جنوب ایران بسیار کاربرد دارد. تمپو در موسیقی مراسم شادمانی سواحل خلیج فارس که موسیقی بندری نیز خوانده می‌شود، نقشی اساسی دارد.

۳. درامز

درامز یا درام در زبان فارسی به معنای طبل است و به مجموعه‌ای از طبل‌ها و سنج‌ها که روی یک پایه نصب شده‌اند می‌گویند. در درامز برای تولید صدا و اجرا از ابزار‌هایی مانند چوب و پدال (که در پایین ساز است) استفاده می‌کنند. به نوازنده‌ی آن درامر می‌گویند. اجزای درامز عبارتند از: طبل بزرگ، طبل فلور، طبل کوچک، تام تام، جفت سنج، سنج کراش، سنج اسپلش، سنج راید، سنج چینی.

۴. تیمپانی

تیمپانی به نوعی از ساز کوبه‌ای گفته می‌شود که شامل یک طبل بزرگ است. درواقع یک کاسه‌ی بزرگ از جنس مس است که رویه‌ای از پوست حیوان روی آن کشیده‌اند و توسط دو چوب نواخته می‌شود. تیمپانی‌ها معمولا دوتایی یا پنج تایی کنار هم قرار می‌گیرند و نواخته می‌شوند.

۵. کنگا

کنگا مجموعه‌ای از ساز‌های کوبه‌ ای است که با دست نواخته می‌شوند. کنگا برای نگه داشتن ریتم و گا‌ها برای ملودی استفاده می‌شود و در انواع سبک‌های موسیقی مانند جاز، راک، بلوز، آر اند بی، پاپ و ورگا کاربرد دارد. کنگا انواع مختلفی دارد که تفاوت آن‌ها در تعداد و اندازه‌ی ساز‌هاست. انواع کنگا عبارتند از: ری کوینتو، کوینتو، سی گاندو، تومبا یا تومبادورا.

۶. سنج

یک ساز کوبه‌ای با یک صفحه‌ی برنجی است که یا با ضربه‌ی چوب به صدا در می‌آید یا برای تولید صدا دو سنج را بر روی هم می‌کوبند. از سنج برای نگه داشتن ضرب در قطعات استفاده می‌کنند.

ساز‌های کوبه‌ ای دیگری نیز وجود دارند مانند انواع کوزه‌ها، هنگ درام، تام تام، طبل‌ها در سایز‌های مختلف.
[/av_textblock]